Sastra Lisan Tradisi Tilar Pithik

Tradisi Tilar Pithik (dening Vita Lestari) 

Tilar pithik wonten ing  adiacara mantenan Jawa Tengah, wonten ing daerah Magelang, Dusun Sawahan Pancuranmas, Kecamatan Secang, Kabupaten Magelang. Wonten adat mantenan ingkang namanipun tilar pithik. Tilar pithik menika dipun lampahaken bakda resepsi wonten ing manten estri. Bakda adicara resepsi wonten ing manten estri kelar, manten estri lajeng dipun dherekaken wonten ing dalemipun manten kakung kagem paserahan utawi seserahan manten. Menawi saking pihak manten estri mboten saged langsung seserasan. Saged dipun lampahaken benjangipun utawi dinten salajengipun. Menawi dalemipun mempelai kakung nglewati jembatan. Biasanipun wonten proses tilar pithik.

Ingkang dipun maksud tilar pithik menika, inggih menawi nglewati jembatan kedah ninggal seekor pithik jawa. Seekor pithik jawa ingkang umuripun tasih enom lan dereng ngendhok. Menawi nalika ndherekaken manten estri  dhateng dalemipun manten kakung nglewati kalih jembatan, lajeng wonten ing jembatan menika dipun paringi pithik satunggal-satunggal. Sesuai kalih jumlah jembatan ingkang dipun lewati. Ubarampe kagem tradhisi tilar pithik inggih menika pithik jawa, keranjang anyaman saka pring lan tali rafia.

 Proses tilar pithik menika mboten sembarangan. Kedah dipun lampahaken kalih tata cara ingkang leres. Tilar pithik biasanipun diselehaken bebas lan saged dipun pundhut kalih sinten kemawon. Anggeripun mboten dipun pundhut kalih keluwarga saking manten kakung lan saking manten estri. Tilar pithik wonten ing adicara mantenan anggadhahi ancas supados mantenan menika saged langgeng, lan kagem nolak balak.

 

Proses tilar pithik menika kedah dipun lampahaken. Amargi menawi mboten dipun lampahaken, miturut nenek moyang utawi sesepuh rumiyin, mangkeh manten menika saged angsal cilaka. Saged kadadean ing wekdal menika utawi wonten ing panguripan mangkeh. Amargi tilar pithik menika nolak balak. Biasanipun proses tilar ayam menika, kagem penghuni wonten ing jembatan menika.

Menawi wonten ing adicara mantenan utawi wonten ing paserahan manten mboten nglewati jembatan. Maka mboten usah mlapahaken adicara tilar pithik.