Senin, 05 Januari 2015

Analisis Morfem Dalam Cerkak "Sliramu"






ANALISIS MORFEM DALAM CERPEN  “SLIRAMU”
Disusun guna memenuhi tugas akhir mata kuliah Morfologi Lanjut Bahasa Jawa
Dosen pengampu :
Ermi Dyah Kurnia




oleh

Dani Prihastuti
2601413011
Rombel 1





JURUSAN BAHASA DAN SASTRA JAWA
FAKULTAS BAHASA DAN SENI
UNIVERSITAS NEGERI SEMARANG
2015
Sliramu

“Kowe iso tanpa aku dhik.” Mas Han ngomong lan telpun mati.
Aku lemes. Eluhku ora iso dibendung maneh. Atiku kesayat-sayat, perih. Aku ora iso trima iki kabeh. Aku salah apa ? aku kurang apa ? apa sliramu wes ora tresna marang aku ? apa ana Kenya liyan kang wes ngrebut atimu ?. Wengi kuwi aku mung iso nagis sesenggukan ana ing kamar.
Aku esih kelingan nalika setaun kepungkur wingi. Sliramu teka saka reuni SMP sekolah. Waktu semono aku pangling weruh cah lanang kang duwur gering, pasuryane bagus nganggo klambi necis banget. Jebul iku mas Han, wong sing tak tresnani aku nalika SMP biyen. Aku mung bisa nyawang kang adohan. Ora nyana aku iso bisa kenal Mas Han maneh ing acara iki. Pancen nek wong jejodhohan ora bakal lunga endi-endi. Mulih saka reuni iku aku tansah kelingan Mas Han.
“Duh , aku iki lagi kena penyakit apa tho ?, saben wengi kok ora iso turu “. Aku batin dhewek.
Aku mung iso mikir nanging ora ngerti masalah sing dipikir kuwi apa. Lagi bingung-bingung mikir ana swara sms mlebu. Jebul Mas Han , aku jimprak saking senenge, aku lan Mas Han smsn nganti esuk ,lan Mas Han ngajak ketemuan dina minggu ana ing taman Bale Kemambang. Dina minggu esuk aku wes ora karu-karuan. Tangiku kawanen lan aku bingung molih-milih klambi kang pantes kanggo ketemu Mas Han. Ibu ning umah nganti yo pada wae bingunge. Aku janjian jam 9 karo Mas Han. Aku cus lunga marang Bale Kemambang. Mas Han wis sms yen dheweke wes nang rana, ning bangku sisih lor. Mas Han dina iki nganggo kalmbi sante lan ora ngurangi pasuryan kang bagus iku. Atiku makdegdegserrr ora karuan.
“Dhik Bunga.” Mas Han ngundang aku.
Aku banjur mlaku nyedhaki Mas Han. Atiku sangsaya degdegser ora karuan. Aku kemringet adem. Aku lungguh ana ing sandinge Mas Han .
“Piye kabarmu dhik?” Mas Han mbuyarke lamunanku,
“Apik wae mas, mas dhewe ?” pitakonku.
“Aku yo apik wae, eh jare saiki kowe kuliyah ning Semarang tho ? jurusan apa tho dhik ?” pitakone Mas Han maneh.
“Jurusan Bahasa lan sastra Jawa mas.” Wangsulanku.
Aku lan Mas Han kandhahan ngalor ngidul ngetan ngulon. Saiki aku wes iso ngendalikna awakkku dhewe. Jebul Mas Han wong kang penak digawe obrolan. Ora suwe aku pamit mulih karo Mas Han, ana rasa kecewa kang kesirat ana ing pasuryane Mas Han. Aku kudu bali merga aku wis ana janji ngancani ibu kondangan. Nembe tekan omah ana swara hp muni. Ana tilpun kang Mas Han.
“Piye dhik ?”, wes tekan omah ?” takon marang aku.
“Sampun mas, iki nembe wae.” Tak jawab. Banjur telpun dipateni. Aku bingung     masa ana wong sing kaya ngunu. Ah..ora dipikir.
Dina dinaku wes ora tau sepi maneh Mas Han, sering telpun aku, ngomong mrana mrene. Wektu aku Ning Semarang pun Mas Han sering tilpun aku, ra ana bosen-bosene. Malahan telpunan nganti subuh dilakoke. Ora dipungkiri atiku bungah banget rasane, nalika Mas Han tilpun aku, Mas Han iso dadi panglipur lara nalika aku lagi nelangsa. Ana rasa kang durung iso diungkapke. Tresna jalaran saka kulina. Ya mangkono bener, iki sing lagi tak alami dhewe, istilah cah enom jaman saiki yaiku jatuh cinta. Jatuh cinta pandangan pertama iki judule. Pasuryane Mas Han ora iso ilang kang pikiranku. Katresnanku marang Mas Han sangsaya ora iso diganggu, aku yakin Mas Han jodhoku.
Dela maneh ana libur natal lan tahun baru. Aku mulih menyang Purwokerto, berarti iso ketemu Mas Han. Senengku ora jamak. Slama iki jarak kang misahke aku lan Mas Han. Kaya biasa, Mas Han njaluk ketemuan nalika aku lagi ning Purwokerto, lan aku ora mungkin nolak. Dina iki Mas Han ngajak dolan marang wisata alam Baturaden, aku manut. Jam 11 aku dijemput Mas Han. Dhewek marang Curug Gede Baturaden, atiku durung iso dikondisikne. Rasane iku kaya nano-nano ora rupa. Aku mbayangke nalika Mas Han, ngomongke babagan masalah ati, aku dadi penasaran, Mas Han iku tresna marang aku apa ora.
“Dhik..” Mas Han ngundang aku. Aku kaget. Lamunanku buyar.
“Eh, iya mas.” Wangsulanku.
“Dhik..aku pengen karo koe”. Omonge Mas Han. Atiku serseran ora karuan. Aku   sangasaya ndadi bingung. Apa sing mesthi dilakoke. Batinku kalut tenan.
“Dhik, sliramu kebayang trus ning pikiranku, rasane nggo mangan wae ora kuwasa, esuk sore wengi aku mikirke kowe, atiku ngrasa nyaman, bungah nalika aku lagi karo kowe. Gelem ora kowe dadi sigaring atiku?” Mas Han ngomong karo nyekel tanganku.  
Spot jantung. Rasane aliran getihku lewih banter ora kaya biasane. Metu kringet adem. Aku gugup. Atiku tansah bungah ana kembang-kembange. Aku wis ra iso ngucap apa-apa maneh. Jebul tresanku iki ora mung sebelah tengen, Mas Han juga tresna marang aku. Dina dinaku saiki lewih berwarna dibandingke karo dinaku sakdurung iki. Mas Han saiki dadi sisihane atiku. Mas Han pujaan hati kang wis mesthi. Kita njalani hubungan iki tanpa beban apa-apa. Aku nglakoni hubungan iki ngaggo ati kang iklas. Hubungan jarak jauh ora dadi perkara, aku percaya Mas Han lan Mas Han percaya aku. Saben malam minggu Mas Han telpun aku, dhewek crita babagan kegiyatan masing-masing lan liya liyane. Mas Han dudu tipe lanang sing romantis, nanging tindakane Mas Han marang aku marai aku makin cintrong. Ngimpi apa aku iso karo Mas Han. Mas Han iku biyen salah siji bocah kang dadi primadona ana ing SMP.
Ora krasa hubunganku karo Mas Han wes ana setaun suwene. Perkara-perkara kang dialami wong sesambungan kuwi mesthi ana. Kadang masalah cilik ananging dadi gedhe urusane. Tuladhane misal aku suwi bales sms, Mas Han nesu karo aku. Nanging nalika ketemu masalah kang kudu dirampungake malah ora sida dirampungake, dhewek kaya ora ana perkara blas.
Lagi semono masa-masa kang gawe tekanan batin. Mas Han mangkelake aku tanpa ana rasa salah. Aku meh UAS, sawetara dina Mas Han ketok cuek marang aku, kaya ora preduli karo aku. Sms jarang dibales,ditelpun ora diangkat. Kabeh cara wes dilakoke, anaging Mas Han kaya ora obah tanpa swara. Rasane atiku sepi tenan. Ora ana kang gawe gemuyu rina wengi. Tak sendhok panganan ana ing ngarepku, nanging aku ora niyat mangan. Ora ana kang gawe ayeme ati maneh.Saben wengi aku tansah dedonga marang Gusti, yen pancen jodhoku ya dicedhake, yen dudu jodhohe aja katerusan kaya ngene. Pasrah. Iku kang iso aku lakoni. Aku wes ora njaluk seng muluk-muluk. Aku kesel yen di ngeneake trus, tanpa ana omongan omongan kang Mas Han. Duh Gusti paringono sabar kaliyan kula.
Sore sore wes udan gedhe.Mungkin iki pratanda. Atiku mule ora kepenak. Ana swara hp mlebu. Ing layar ana tulisan Mas Han. Mas Han telpun. Nanging pangrasaku ora kaya maune. Aku biasa wae nrima tlepun kang Mas Han.
“Hallo dhik” swara Mas Han kang tlepon.
“Iya Mas, “ Jawabku.
“Dhik, ngapurane aku wes ra ana kabar pirang dina iki, aku sibuk dhik, muga kowe ngapuraake aku dhik “ Swara Mas Han lirih.
“iya mas , aku ra papa, yo aku ngerti kesibukanmu mas.” Wangsulanku   maneh.
“Dhik..rasa-rasane aku ra iso nglanjutke iki kabeh. Aku wedi yen mengko akhire gawe kowe lara ati. Aku ra pantes kanggo sliramu dhik. Aku esih tresna esih sayang marang sliramu, nanging aku siki seje. Ora iso kaya biyen maneh. Kowe iklas kan nrima iki kabeh ? Kowe iso tanpa aku dhik.” Mas Han ngomong lan telpon mati.
Bak disamber gledeg, aku ra percaya iki kabeh. Kenangan-kenangan kang wes diukir endah, rusak amung gawe perihe ati, nyayat ati. Ora nyana bakal kaya ngene kedadeane. Ana ing njero atiku aku durung iso nrima kahanan iki kabeh. Pungkasane Mas Han sisihan atiku saiki amung dadi kenangan. Kenangan endah kang ra iso dilaleake. Aku mung iso dungo. Jodho sapa kang bakal ngarti. Dhewek iso jejodhohan yen Gusti ingkang Maha Agung ngersani. Sliramu esih ana ing atiku. Nek kowe bakal balik marang ati iki esih bakal tak tampa.  






Analisis


1.      Nomina de adjektival
Makna
Bentuk
Contoh Kalimat
Sebab
PaN-L
Mas Han iso dadi panglipur lara nalika aku lagi nelangsa.

2.      Adverbia Transposisi (sifat,kerja.benda,bilangan)
Makna
Bentuk
Contoh Kalimat
Menyebabkan
NL-ake
Mas Han mangkelake aku tanpa ana rasa salah
Penentu
L-e
Pungkasane Mas Han sisihan atiku saiki amung dadi kenangan.
Terlalu
ke-Len
Tangiku kawanen lan aku bingung molih-milih klambi kang pantes kanggo ketemu Mas Han.




3.      Pronomina Demonstratif Diskriptif
Makna
Contoh Kalimat
Jarak dekat
Ora nyana bakal kaya ngene kedadeane.

4.      Numeralia Pokok Taktentu

Makna
Contoh Kalimat
Jumlah tidak tentu
sawetara dina Mas Han ketok cuek marang aku, kaya ora preduli karo aku.



5.      Pronominal Persona/Purusa
Makna
Contoh Kalimat
Katagantiorang/Madyana purusa
apa sliramu wes ora tresna marang aku ?

6.      Verba de nominal
Bentuk
Contoh Kalimat
N-L



Tak-L
Aku kudu bali merga aku wis ana janji ngancani ibu kondangan

Tak sendhok panganan ana ing ngarepku, nanging aku ora niyat mangan.

7.      Nomina de verbal
Makna
Bentuk
Contoh
Milik
di-L-e
Nanging nalika ketemu masalah kang kudu dirampungake
                   



Tidak ada komentar:

Posting Komentar